Bepaalde gebeurtenissen kunnen diep ingrijpen in uw leven. Bij sommige mensen ontwikkelen zich psychische klachten die niet van zelf overgaan. U merkt dat u steeds weer moet denken aan wat u heeft meegemaakt terwijl u dan niet wilt, u wordt emotioneel als u eraan terug denkt, u heeft het gevoel dat u het nog geen plek heeft kunnen geven, u bent prikkelbaar, u slaapt slecht of u heeft last van nachtmerries. U heeft gevoelens van machteloosheid of schuldgevoel. U ervaart angstklachten waardoor u mensen of situaties gaat vermijden. Het kan ook zijn dat u het gevoel heeft dat mensen onbetrouwbaar zijn. Als u veel van deze klachten herkent, en de klachten zijn ontstaan als gevolg van een akelige gebeurtenis (of meerdere) is het mogelijk dat u traumagerelateerde klachten heeft ontwikkeld. Ik zal dit met u in de intake bespreken.
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is een psychologische, kortdurende behandeling, die ingezet kan worden als u klachten blijft houden na de ingrijpende gebeurtenis. U kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld een verkeersongeluk, een inbraak of overval, mishandeling of (seksueel) geweld, een bedrijfsongeval, seksueel misbruik, een beet door een hond of een bevallingstrauma. Ook als u gepest bent, een negatief zelfbeeld heeft, of weinig zelfvertrouwen heeft kan EMDR ingezet worden. Dit geldt ook voor diverse angstklachten en chronische pijn.
Werkwijze
In het eerste gesprek, het intakegesprek, is het belangrijk dat ik een goed beeld krijg van uw klacht. Ik bekijk ook of EMDR wel de beste techniek is voor u om van uw klachten af te komen. EMDR is in korte tijd erg populair geworden, echter is EMDR geen ‘wondertechniek’ die voor alle klachten werkt. Het kan soms verstandiger zijn met andere technieken te werken. Als EMDR de beste techniek is voor uw klacht zullen we de relevante gebeurtenissen kort op een rijtje zetten zodat ze later gebruikt kunnen worden.
In de eerste EMDR-sessie zal ik u vragen aan de gebeurtenis terug te denken met bijkomende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de ingrijpende gebeurtenis te verzamelen, daarna wordt het verwerkingsproces opgestart. Ik zal u dan vragen opnieuw aan de gebeurtenis te denken in combinatie met de afleidende stimulus. In de meeste gevallen is dat mijn hand, het kan ook een lichtbalk of koptelefoon zijn met geluiden die afwisselend links en rechts worden aangeboden.
Er wordt gewerkt met ‘sets’ (= series). Na elke set wordt er even rust genomen. Ik zal u dan vragen wat er in gedachten naar boven komt. De EMDR-procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang of gevoelens en lichamelijk sensaties. Ik zal u dan vragen u te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna een nieuwe set volgt. Regelmatig zal ik u vragen om uw gevoel qua intensiteit op een schaal te zetten van 0 tot 10. U merkt dan tijdens de sessie zelf al dat de intensiteit afneemt.
Wat zijn de te verwachten effecten?
De sets zullen er in stapjes toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt makkelijker om aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken. In veel gevallen veranderen ook de herinneringsbeelden zelf en worden ze bijvoorbeeld waziger of kleiner. Het kan ook zijn dat het beeld verandert of dat er nieuwe gedachten of inzichten ontstaan die een andere, minder bedreigende betekenis aan de gebeurtenis geven. Het gevolg hiervan is dat de ingrijpende gebeurtenis steeds meer een plek krijgt in uw levensgeschiedenis. Op deze manier wordt er, veelal in een beperkt aantal sessies, gewerkt aan uw klacht tot deze volledig en voelbaar verwerkt is.
Op mijn contactpagina kunt u een patiëntenfolder, uitgegeven door de EMDR-vereniging, downloaden. Ook kunt u kijken voor meer op informatie op www.watisemdr.nl.
EMDR bij lichamelijke klachten.
In het centraal zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) bevinden zich zogeheten "neurale netwerken". Als u een ingrijpende gebeurtenis heeft meegemaakt dan vormt zich door alle sterke prikkels en indrukken rondom die herinnering in de hersenen een neuraal netwerk. Zo'n neuraal netwerk is heel complex en meerdere hersengebieden doen mee. Een gewone herinnering is ook een neuraal netwerk, alleen wat minder sterk ingeprent in het brein.
Als u al langere tijd pijn hebt in bepaalde delen van uw lichaam vormt zich ook zo'n neuraal netwerk voor uw specifieke pijn. Als u nare pijnherinneringen hebt, momenten rondom operaties, ingrepen, dan kunnen zich ook traumatische pijnnetwerken vormen. In het brein liggen de amygdala kernen. De amygdala kernen zijn in de neuraal netwerken bij traumaverwerking en chronische pijn overactief. Vergelijk de amygdala met een gaspedaal van de auto die te hoog staat afgesteld. Het hele centraal zenuwstelsel en sympathisch zenuwstelsel wordt opgejaagd door de amygdala.
Met EMDR wordt het voorste gedeelte van ons brein, de prefrontale cortex, geactiveerd door een bepaalde activiteit (vaak oogbewegingen). de prefrontale cortex heeft een remmende taak naar dieper gelegen structuren zoals de amygdala. Als we dan vervolgens afwisselen met taken/ prikkels (oogbewegingen, buzzers) dan verstoren we het geactiveerde netwerk en stimuleren de prefrontale cortex om de amygdala te kalmeren. In de metafoor met het gaspedaal, dan is de prefrontale cortex de rem, versterken we met EMDR de rem en gaat de amygdala minder gas geven.
Wanneer u een gemengde pijnvorm heeft die deels verband houdt met een neuraal netwerk in de hersenen, maar ook deels bijv. uitstralingspijn is van afgeknelde zenuwen, dan is er een deel dat wel kan reageren op EMDR en een ander deel niet. We proberen of er pijnvermindering ontstaat door het uit te proberen. Als de hersenen al jaren veel pijnsignalen hebben moeten verwerken, dan zal de amygdala overprikkeld zijn en kunnen we proberen of uw amygdala (deel van uw pijnnetwerk) wat kunnen kalmeren.